Το μικροβίωμα του δέρματος στο ανθρώπινο σώμα

Είναι αναπόσπαστο κομμάτι κάθε εμψυχωτικής ομιλίας. Είναι μια καθολική στρατηγική απέναντι σε κάθε κοινωνική πρόκληση. Να είσαι ο εαυτός σου.

Καλή συμβουλή, αλλά βασίζεται σε μια όχι και τόσο βέβαιη υπόθεση: ότι ο εαυτός σου είναι μόνο 1…

Όταν, στην πραγματικότητα, αυτός είναι απίστευτα πολυδιάστατος! Η αλήθεια είναι ότι, στο σώμα σου, συμβιώνεις με τρισεκατομμύρια μικροοργανισμούς.

Πώς λέγεται το σύνολο του τεράστιου αυτού πληθυσμού; Μικροβίωμα.

Μικροβίωμα: επαναπροσδιορίζοντας την έννοια της ανθρώπινης φύσης…

Το μόνο που χρειάζεται είναι μερικά αδιάσειστα στοιχεία, που έρχονται από τη Μελέτη για το Ανθρώπινο Μικροβίωμα, για να καταλάβουμε πόσο μεγάλη παρέα έχουμε δίπλα μας, ακόμα και στις πιο μοναχικές στιγμές μας:

Το ανθρώπινο σώμα περιέχει 10 φορές περισσότερα βακτήρια από ό, τι κύτταρα. Πάνω από το 50% του DNA μας είναι βακτηριακής προέλευσης. Πάνω από 500 διαφορετικά είδη έχουν ταυτοποιηθεί στο δέρμα και μόνο.…

Και το πώς βλέπουμε το δέρμα μας

Το δέρμα είναι το σπίτι ενός ιδιαίτερου και πολύ ξεχωριστού πληθυσμού.

Στην πραγματικότητα, κάθε τετραγωνικό εκατοστό του δέρματός μας φιλοξενεί ένα δισεκατομμύριο μικρόβια -βακτήρια, ιούς, μύκητες, ακόμα και ακάρεα- που ζουν σε κάθε στοιβάδα του, συμπεριλαμβανομένου και του υποδόριου λίπους.

Δεν υπάρχει αμφιβολία: το μικροβίωμα είναι αναπόσπαστο κομμάτι του σώματός μας. Επηρεάζει και καθορίζει την ίδια τη φύση της ύπαρξής μας.

Ανθρώπινο σώμα: μια κινούμενη αποικία

Σαν μια γιγάντια μυρμηγκοφωλιά, το σώμα μας απαρτίζεται, στην πραγματικότητα, από πολυάριθμες κοινότητες μικροοργανισμών, κάθε μια εκ των οποίων παίζει τον δικό της ρόλο στη διατήρηση της υγείας του συνόλου. Η παρωχημένη άποψη ότι "τα μικρόβια είναι κακά" ανήκει στα βιβλία ιστορίας, όχι στις σύγχρονες επιστημονικές προσεγγίσεις.

Ας πάρουμε, κατ' αρχάς, την ανθρώπινη συνιστώσα της εξίσωσης: όλα τα περιβάλλοντα που σχηματίζουν τις πολυποίκιλες "κοινότητες" του σώματός μας μετέχουν ενεργά στη φιλοξενία των αμέτρητων επισκεπτών τους.

Το δέρμα, για παράδειγμα, παρέχει ζέστη και υγρασία, καθώς και ιχνοστοιχεία και πηγές άνθρακα και αζώτου, προκειμένου να κρατήσει τα πλήθη των κατοίκων του ικανοποιημένα. Σε αντάλλαγμα, οι αποικίες των μικροβίων εκτελούν πληθώρα λειτουργιών, ώστε να κρατήσουν το σπίτι τους υγιές.

Στο έντερο, τα βακτήρια παράγουν βιταμίνες, συμβάλλουν στην πέψη, και ρυθμίζουν το ανοσοποιητικό σύστημα.

Στην επιφάνεια του δέρματος, τα βακτήρια εκκρίνουν ειδικά μόρια που επιτίθενται στους παθογόνους μικροοργανισμούς εμποδίζοντας την ανάπτυξή τους.

Δημιουργούν επίσης έναν προστατευτικό φραγμό ενάντια στις ερεθιστικές ουσίες και τα αλλεργιογόνα, ενώ ταυτόχρονα αλληλεπιδρούν με το ανοσοποιητικό σύστημα του δέρματος μειώνοντας τη φλεγμονή και την υπερβολική αντιδραστικότητα.

Ήρθε η ώρα να γνωρίσετε και να αγαπήσετε τον πολυδιάστατο εαυτό σας. Φροντίστε τα βακτήριά σας, και πού ξέρετε… μπορεί και να σας ανταποδώσουν τη χάρη!

[1] The NIH HMP Working Group et al. Genome Res. 2009;19:2317-2323 2 The Role of Cutaneous Microbiota Harmony in Maintaining a Functional Skin Barrier Hilary E. Baldwin, Neal D. Bhatia, Adam Friedman, Richard Martin, Sophie Seité