Δυσλειτουργία φραγμού και μικροβίωμα δέρματος

Ο όρος "λειτουργία φραγμού" χρησιμοποιείται συχνά στα άρθρα δερματολογίας, όμως τι ακριβώς σημαίνει;

Παραδοσιακά, οι γιατροί χρησιμοποιούν τον όρο αυτόν για να αναφερθούν στο στρώμα νεκρών κυττάρων στην επιφάνεια του δέρματος, καθώς και στο αδιάβροχο λιπαρό στρώμα που βρίσκεται πάνω από αυτά.

Μαζί, τα δύο αυτά στρώματα εμποδίζουν τους εξωτερικούς επιθετικούς παράγοντες (αλλεργιογόνα, ερεθιστικές ουσίες, ρύποι...) να διεισδύσουν στις βαθύτερες στοιβάδες του δέρματος.

Δυσλειτουργία φραγμού: όταν οι αμυντικοί μηχανισμοί του δέρματος αρχίζουν να καταρρέουν

Το ευαίσθητο, αντιδραστικό, και γενικότερα δύστροπο δέρμα παρουσιάζει συχνά δυσλειτουργία του φραγμού του.

Με άλλα λόγια, δεν προστατεύεται σωστά από το περιβάλλον γύρω του. Κι αυτό σημαίνει ότι δεν μπορεί να επιτελέσει το έργο του σαν η πρώτη γραμμή άμυνας του οργανισμού απέναντι στον έξω κόσμο.

Όσο περισσότερο "εκνευρίζεται" το δέρμα, τόσο μεγαλύτερη ξηρότητα εμφανίζει και τόσο πιο πολύ εκτίθεται στο περιβάλλον.

Έτσι, μπαίνει σε έναν φαύλο κύκλο ευαισθησίας και ερεθισμών.

Μπορούν τα βακτήρια να σπάσουν αυτόν τον φαύλο κύκλο ευαισθησίας;

Μετά τις τελευταίες έρευνες πάνω στο μικροβίωμα - το σύνολο των μικροοργανισμών που ζουν στο δέρμα, η όλη έννοια της λειτουργίας του φραγμού έπρεπε να αναθεωρηθεί.

Γιατί; Όταν παρουσιάζεται δυσλειτουργία του φραγμού, η βιοποικιλότητα στην επιφάνεια του δέρματος υποβαθμίζεται.

Όταν η βακτηριακή ποικιλομορφία του δέρματος αποκαθίσταται, το δέρμα καταπραΰνεται ξανά. Οι συνηθισμένες "απλές" ενυδατικές είναι πλέον σχετικά ξεπερασμένες.

Για να μπορέσει να προσφέρει ανακούφιση μακράς διάρκειας από τα συμπτώματα της ευαισθησίας και να αποκαταστήσει την αίσθηση άνεσης, μια σύγχρονη ενυδατική πρέπει να δρα και στους δύο φραγμούς που συνιστούν το δέρμα: τα πολύτιμα λιπίδια και το ευάλωτο μικροβίωμα.

Δέρμα και βακτήρια: ένα μοιραίο ζευγάρι Το δέρμα διατηρεί μια συμβιωτική σχέση (δηλαδή μια αμοιβαία επωφελής κατάσταση) με τους πληθυσμούς των μικροβίων που κατοικούν στην επιφάνειά του.

Τα ωφέλιμα βακτήρια του δέρματος κρατούν μακριά εκείνα που προκαλούν λοιμώξεις.

Για να μπορεί να παραμένει ήρεμο και καταπραϋμένο, το δέρμα βρίσκεται σε συνεχή "διάλογο" με τα βακτήρια αυτά.

Ποια βακτήρια, λοιπόν, είναι φίλοι και ποια… άσπονδοι φίλοι;

Σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη ενός υγιούς μικροβιώματος, η λέξη-κλειδί είναι "ποικιλομορφία".

Ένα τετραγωνικό εκατοστό δέρματος φιλοξενεί ένα ολόκληρο δισεκατομμύριο μικρόβια! Και όσο μεγαλύτερη η ποικιλομορφία των βακτηρίων αυτών, τόσο πιο υγιές είναι το δέρμα.

[1.000.000.000.000 - χίλια δισεκατομμύρια: αυτός είναι ο αριθμός των μικροοργανισμών που ζουν στο δέρμα του ανθρώπου… και είναι 10 φορές μεγαλύτερος από τον αριθμό των άστρων στον γαλαξία μας!]

Ωστόσο, ορισμένα βακτήρια δεν είναι και πολύ "φιλικά". Στην πραγματικότητα, κάποια διασπούν τα λιπίδια στην επιφάνεια του δέρματος, ενώ άλλα προκαλούν δυσάρεστες φλεγμονές.

Ευτυχώς, το μικροβίωμα είναι εδώ, για να μην αφήσει τους κακούς να αποικίσουν το δέρμα σας!

Θα μπορούσαν τα πρεβιοτικά να είναι το μέλλον στην περιποίηση του δέρματος;

Το υγιές δέρμα είναι το ιδανικό "περιβάλλον καλλιέργειας" για τα φιλικά βακτήρια. Είναι ζεστό, υγρό, και πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά.

Μερικές φορές, όμως, χρειάζεται λίγη βοήθεια για να γίνει όσο το δυνατόν πιο φιλόξενο για το μικροβίωμα…

Οι 3 πιο δυνατοί σύμμαχοι των "καλών" βακτηρίων

Υγρασία: όσο πιο ξηρό το δέρμα, τόσο λιγότεροι μικροοργανισμοί μπορούν να ζήσουν σε αυτό.

Θρεπτικά συστατικά: ποικίλα μεταλλικά στοιχεία και ιχνοστοιχεία ευνοούν την ανάπτυξη φιλικών βακτηρίων.

Πηγές άνθρακα και αζώτου, όπως το Ceramide-3.8.

Κάθε μέρα, το δέρμα έρχεται αντιμέτωπο με περιβαλλοντικούς επιθετικούς παράγοντες που μπορεί να διαταράξουν την ισορροπία του μικροβιώματός του.

Το αποτέλεσμα; Δέρμα πιο ξηρό, πιο ευερέθιστο, πιο αντιδραστικό…

Εντούτοις, προηγμένες έρευνες στον τομέα του μικροβιώματος έχουν ανοίξει τον δρόμο για μια νέα εποχή, που έρχεται να φέρει τα πρεβιοτικά στην περιποίηση του δέρματος.

Ευνοώντας τη βιοποικιλότητα του δέρματος και ενισχύοντας το μικροβίωμα, οι ανακαλύψεις αυτές μπορεί να αποτελέσουν ακριβώς εκείνη την πρωτοποριακή λύση που χρειάζεται το δέρμα σας.

Όλες οι επιστημονικές πληροφορίες που αναφέρονται στο παρόν βασίζονται στο άρθρο "The Role of Cutaneous Microbiota Harmony in Maintaining a Functional Skin Barrier" των H. Baldwin et al, το οποίο δημοσιεύθηκε στο Journal of Drugs in Dermatology το 2017.

1 Willis CM, Shaw S, de La Charrière O, et al Sensitive skin: an epidemiological study Br J Dermatol 2001;145:258-63.